Wanneer we spreken over het versterken van veerkracht gebruiken we graag het beeld van de stress-snelweg. De adrenaline stijgt, je racet tegen de tijd, je bent met vele stimuli tegelijk bezig en als je niet oplet, gebeuren er ongelukken. Een herkenbaar gevoel van overdrive, dat ook geldt voor stresserende factoren in werk en leven. In dit artikel bekijken we enkele strategieën die je kunnen helpen om de controle over het stuur niet te verliezen.
Een metafoor voor de bewuste stressrespons
De snelweg staat symbool voor de hedendaagse context van leven en werken. Met kenmerken als snelheid, complexiteit, veelheid en intensiteit, ook wel VUCA genoemd. De wagen op de snelweg staat symbool voor het fysieke en mentale welzijn. De wagen duurzaam en veilig inzetten betekent o.a. tijdig een onderhoudsbeurt voorzien en voldoende bijtanken. De bestuurder staat voor je eigen mindset. Je hebt de keuze tussen automatische piloot of bewust navigeren.
Het ontwikkelen van veerkracht betekent stilstaan bij impuls gedreven gedrag, vaak automatisch en onbewust. Dit doen we vanuit een positieve mindset: een stressrespons is een natuurlijke reactie op een mogelijke bedreiging: adequaat, snel en grensverleggend. Groei is mogelijk, want je leert meeveren, ook buiten je comfortzone. De uitdaging is dat je gaat voorkomen dat, bij aanhoudende druk, de stress-respons onbewust en chronisch wordt. Hiervoor heb je bewuste herstelmomenten nodig.
Hoe kan je bewuster omgaan met de stressresponsstijl :
- Sta regelmatig stil bij de wijze waarop jouw lichaam en geest functioneren. Leer de eigen stress-signalen tijdig (h)erkennen : bv. hoofdpijn, spanningspijn, vermoeidheid, concentratieproblemen, stiller, afwezig of kribbig worden.
- Focus in het hier en nu : observeer wat er gebeurt en wat jouw gedachten daarbij zijn. Ze hebben een activerende of net minimaliserende impact op het stressresponssysteem.
- Bij acute stressrespons : eerst landen, de rest komt later. Stel gedrag of communicatie uit, gebruik ademhalingstechnieken, maak een wandeling of doe iets dat voor jou werkt als “afkoeling”.
Jouw gedragsstijl rijdt mee
De LIFO® methode is waardevol om het persoonlijk bewustzijn omtrent de typische stressresponsstijl, alsook omtrent de valkuilen, te ontwikkelen. Zo kenmerken de 4 stijlen zich door een typische drijfveer. Als je bij aanhoudende stress jouw drijfveren niet kan temperen, riskeer je in typische valkuilen terecht te komen:
Voorkeursstijl Drijfveer Valkuil
Steungevend/Opgevend Helpen Ten koste van zichzelf
Beheersend/Overheersend Doen Conflict
Behoudend/Afhoudend Denken Piekeren
Meegevend/Weggevend Pleasen Onderdanig
De LIFO® methode is een uiterst toepasbare methode omdat het gedrag in kaart brengt, zowel in gunstige omstandigheden als in ongunstige omstandigheden (stress). Dit bevordert een positieve benadering van stress, in die zin dat het LIFO® profiel, en de bijhorende gedragssterktes ook in kaart worden gebracht en beter begrepen worden in situaties van spanning. M.a.w. het geeft inzicht in welke voorkeursstijlen als kracht of kwaliteit kunnen gelden in stressvolle situaties.
Tolerantietechnieken
Tot slot geven we enkele tips mee die jou kunnen helpen om de negatieve impact van stress te verminderen.
We noemen het de 6 tolerantie-technieken :
1. Zoek troost bij anderen. Praat erover met mensen die je vertrouwt.
2. Redeneer : “Ook dit gaat voorbij”.
3. Redeneer : “Elk nadeel heeft een voordeel”.
4. Trakteer jezelf : plan en doe iets leuk.
5. Redeneer : “Het gaat niet om jou”. Als de ander vanuit stress reageert, laat het bij hem/haar. Het is niet jouw stress.
6. Zoek de positieve intentie : “Wat drijft jou?” of “Wat drijft de ander?”
Conclusie : draaglast ten gevolge van stress wordt stuurkracht mits :
- Bewustzijnsontwikkeling : de LIFO® methode kan daarbij helpen op persoonlijk vlak, ook in teamverband, of als leidinggevende.
- Het ontwikkelen van een positieve stress-mindset: hoe kan ik mijn sterktes inzetten in omstandigheden die mij opeisen.
- Sta regelmatig stil bij lichamelijke en mentale patronen die duiden op stressreacties. Door ze in een vroeg stadium te herkennen, kan je vermijden om in overdrive te gaan.
Human Challenge biedt zowel individuele als collectieve programma’s aan, alsook bedrijfsbrede trajecten. Steeds op maat.
Wil je meer weten over onze veerkracht programma’s voor medewerkers en leidinggevenden, contacteer ons.
