Flow is een proces van intense betrokkenheid bij het leven en de dingen die je doet. We kennen allemaal wel dat gevoel wanneer we helemaal opgaan in een activiteit, waarbij we de tijd uit het oog verliezen en alles en iedereen om ons heen vergeten. Heerlijk toch!
Flow maakt gelukkig. Er bestaat echter geen toverrecept om flow te creëren, je kan het niet oproepen, het gebeurt gewoon. Wat je wel kan doen is kijken naar de basis ingrediënten, wat geeft jou het vermogen om in flow te raken en om deze optimale ervaring te beleven.
1. Uitdaging en focus
Positieve energie ontstaat wanneer er helderheid en gemoedsrust is in ons bewustzijn. We focussen op één taak en laten ons niet afleiden door aan andere dingen te denken. Volgens onderzoeker Owen Schaffer zijn er zeven voorwaarden waaraan je dient te voldoen om in flow te kunnen komen:
- Weet wat je moet doen.
- Weet hoe je het moet doen.
- Weet hoe goed je het doet.
- Weet waar je heen moet.
- Het moet een grote uitdaging voor je zijn.
- Het moet grote kundigheid vereisen.
- Je moet vrij zijn van afleiding en onderbreking.
De laatste voorwaarde, je kunnen concentreren op één enkele activiteit, is misschien wel een van de grootste obstakels waarmee we vandaag te maken hebben. Multitasking staat flow in de weg. Studies laten zien dat wanneer iemand aan meerdere dingen tegelijk werkt, de productiviteit met ten minste 60% afneemt en het IQ meer dan 10 punten daalt.
Voor een goede concentratie moeten we ons in een omgeving bevinden, waar we niet worden afgeleid. In het boek ‘Ikigai’ geven de auteurs[1] een reeks ideeën om je eigen tijd en ruimte, vrij van afleiding, af te bakenen, waardoor de kans om in de flow te geraken, groter wordt:
- Kijk het eerste en het laatste uur van de dag niet op een beeldscherm.
- Zet je telefoon uit voor je in flow wilt komen. Je activiteit is het allerbelangrijkste gedurende de tijd die je voor jezelf gekozen hebt.
- Ga naar een café zonder Wifi (zodra het weer mag)
- Lees en beantwoord e-mails 2x per dag. Bepaal die momenten en houd je daaraan.
- Werk in cyclussen van 25 minuten werken en 5 minuten pauze of 50 minuten werken en 10 minuten pauze. Pas de tijd aan je ritme aan.
- Train je bewustzijn met technieken zoals mindfulness, meditatie, wandelen of elke andere activiteit die je helpt focussen.
- Werk in een omgeving waar niemand je kan onderbreken. Ga op zoek naar de voor jou ideale plek.
- Verdeel elke activiteit in groepjes taken die verband houden en verdeel elke groep over verschillende plaatsen en tijdstippen.
- Verzamel routinematige taken die je op een bepaald tijdstip van de dag kunt uitvoeren.
Ongetwijfeld kan je hier nog zaken aan toevoegen, die aansluiten bij jouw ritme en rituelen. Het zijn gewoontes die je jezelf kan aanleren en die je het gevoel geven dat je de taken onder controle hebt.
2. Jouw flow is de mijne niet
Het gekke is dat iemand kan genieten van eenzelfde opdracht waar een ander zo snel mogelijk vanaf zou willen. De ervaring van flow wordt bepaald door onze typische werkstijl. Sommigen zijn tevreden met werk dat – voor anderen – te weinig uitdaging biedt. Die anderen zijn dan weer constant op zoek naar avontuur en nieuwe uitdagingen. Voor deze laatsten zal, eenmaal het doel is bereikt of de opdracht niet langer als uitdagend wordt beschouwd, deze na verloop van tijd niet meer boeien.
Het LIFO® - model over persoonlijke gedragsstijlen geeft inzicht in deze voorkeuren. En dus ook in het soort taken die bij jou de positieve energie laten stromen. Onderaan deze tekst vind je enkele voorbeelden van activiteiten die, naargelang de LIFO® gedragsstijl, kunnen bekoren.
Dit zijn maar enkele voorbeelden van hoe het inzicht in je persoonlijke LIFO® stijl, jou kan helpen om vlugger die taken te identificeren, waarbij het bij jou begint te stromen. Sta aan het einde van de dag eens stil bij wat je gedaan hebt en ga na wat jou positieve energie heeft gegeven.
Deze voorkeuren geven ook interessante mogelijkheden in teamverband. Bespreek met elkaar wat je graag doet, en vooral wat je niet graag doet. Misschien zegt je collega wel : dat boeit mij, geef maar hier!
Tot slot kan LIFO® je ook helpen om na te gaan in welke omgeving je optimaal functioneert. Zo zullen personen met een Steungevende of Behoudende voorkeur zich liever terugtrekken om zeer intensief op de verwachtingen naar hun taken te kunnen focussen. Zij zullen flow ervaren wanneer ze voldoende tijd en ruimte hebben om complexe en conceptuele taken volledig tot een goed einde te brengen. Personen met een Beheersende en Meegevende voorkeur zullen liever beroep doen op hun extraverte kwaliteiten. Hun flow zal gepaard gaan met het actief kunnen ingrijpen in een uitdagende wereld, vol prikkels en mensen die hun creatieve geest aanwakkeren.
3. De intrinsieke beloning
En dit brengt ons naadloos bij een derde basis ingrediënt: de intrinsieke beloning. Wie in flow komt, doet dit in de eerste plaats vanuit en voor zichzelf. Een probleem oplossen leidt tot nieuwe inzichten, een boeiend gesprek leidt tot een gezamenlijk project waar je helemaal warm van wordt. Vandaar dat je tevreden terugblikt op een activiteit waarbij je de energie voelde stromen. Je hebt het gevoel dat je er geen inspanning voor moest doen en het resultaat geeft je een intense voldoening:
- het positieve gevoel dat de taak is afgewerkt
- fierheid over de eigen bijdrage in het resultaat
- het was plezierig om eraan te werken
- je hebt iets geleerd, je bent er sterker door geworden
Je ging helemaal op in de ervaring; je zorgen waren even ver weg. En het resultaat: perfect natuurlijk, want het sluit aan bij je persoonlijke kwaliteiten, je hebt je beste zelf getoond. Het is dan ook evident dat spontaan positieve feedback krijgt en dat anderen je hun vertrouwen geven in dit soort taken.
Flow versterkt het welbevinden en eenmaal je de smaak te pakken hebt, verlang je naar meer. In die zin werkt flow verslavend. Maar zelfs ervaren ‘flow-ers’ weten dat het niet altijd meteen lukt. Het is de moeite waard om er blijven naar te streven. De kunst is om telkens opnieuw op zoek te gaan naar de specifieke omstandigheden, die jij nodig hebt om met een gevoel van vrijheid aan je taken te kunnen werken.
Oeps, is het al zo laat? Ik ben de tijd helemaal uit het oog verloren :-)
Marijke Theunis
[1] Fransesc Miralles & Héctor Garcia, Ikigai. Het Japanse geheim voor een lang en gelukkig leven. pag 93-95.
